Загреб наскоро ќе го добие својот прв јавен овоштарник

Минатата година во загрепски кварт Јарун беше покрената првата иницијатива за засадување јавен овоштарник во градот, а во реализацијата на идејата се вклучи и здружението ЗМАГ.

Во многу европски и светски градови ширум светот се засадуваат јавни овоштарници за кои се грижат волонтери и здруженија специјализирани за урбано земјоделство, а граѓаните учествуваат во нивното одржување и подобрување, но и бесплатно берење овошје. Јавните овоштарници се исклучително важни за зазеленување на градовите и за ублажување на последиците од климатските промени, но тие се и места за дружење, игра и едукација. Веќе се засадени јавни овоштарници во Виена и Париз, а дека вакви добри примери на европска практика можат да се применат и на други места, потврдува и Вараждин, каде неодамна се згрижи првиот ваков овоштарник од страна на Здружението „Засади дрво, не биди труп“.

Паркот Martin-Luther-King во Париз, урбан овоштарник

Граѓаните на сè поголем број хрватски градови стануваат свесни за важноста од садење дрвја и уредување урбани градини, што е особено поттикнато од потребата да се престојува во природа за време на пандемијата. Една таква иницијатива беше покрената минатата година во загрепски Јарун од социологот Весна Јанковиќ, со цел да се пренамени ливадата помеѓу улиците и да се засади јавен овоштарник. Оттогаш, иницијативата се поврзува со други експерти, локални и национални еколошки здруженија, вклучително и здружението ЗМАГ, а започната е и комуникација со надлежните градски канцеларии. На крајот на јануари се одржа првата онлајн средба на која граѓаните беа запознаени со потенцијалот на просторот и примери на добра практика. Тогаш беа претставени и првите скици за можното уредување на наведената ливада според принципите на пермакултурата, а ги изработи пејзажниот архитект Петра Павлека од ЗМАГ.

Со засадување на првиот јавен овоштарник во Загреб може да придонесе за ублажување на ефектите од климатските промени и губењето на биолошката разновидност, а особено за намалување на влијанието на урбаните топлински острови, кои се значаен проблем на сè попрегреаните европски градови. Покрај добивање на нови простори за дружење и едукација на сите возрасни групи, познато е позитивното влијание на дрвјата и зелените површини врз физичкото и менталното здравје на граѓаните. Конечно, урбаното зеленило во голема мера придонесува за подобрување на естетскиот изглед на градот.