Во Белград осамна павилјон за читање по проект на студенти

На плоштадот на Републиката во Белград поставен е мобилен павилјон, наменет за афирмација на културата за читање. Оваа „библиотека на отворено“ е реализирана во рамките на меѓународниот проект Europe Readr. Проектот е инициран од Република Словенија по повод овогодинешното преседавање со Советот на Европската унија.

Ширум континентот, над 25 архитектонски школи и факултети (во соработка со локалните амбасади и партнери) учествуваа во проектот. Резултатот од соработката е низа мобилни единици и инсталации во јавниот градски простор што ја промовираат културата на читање.

MorphoLab (Лабораторија за морфологија и типологија на градот) на Архитектонскиот факултет во Белград, на чело со д -р Владан Ѓокиќ, во соработка со Амбасадата на Република Словенија во Белград и партнерите, во периодот од март до септември 2021 година, работеше на развој и реализација на мобилниот павилјонс низ организација на студентски конкурс, студентски и мајсторски работилници.

Резултатот од неколкумесечната соработка помеѓу Факултетот, Амбасадата и партнерите е „мобилен павилјон, каде што покрај дигиталниот пристап до книгите, ќе има и печатени книги достапни за секој што сака да чита и за оние кои се надеваме дека ќе ги охрабриме да започнат “ – вели Дамјан Бергант, амбасадор на Словенија во Белград.

Судејќи по задоволството на корисниците и сограѓаните, но и од реакциите на социјалните мрежи, може да се каже дека павилјонот е полн погодок. На иновативен начин (со ограничени ресурси), павилјонот ги поврзува корисниците на јавниот урбан простор со современото издаваштво, европската книжевна култура.

Од конкурс до реализација

Процесот на избор, развој и изведба на реализираното архитектонско решение беше долготраен и помина низ различни фази и активности – од студентски конкурс, преку студентска работилница, до конечен избор и разработка на решението за изведување. На крајот, добиен е производ со кој сите се задоволни.

На јавниот и анкетен студентски конкурс за идејно решение на мобилниотпавилјон / просторна инсталација учествувале 17 авторски тимови. Во согласност со предложените решенија, степенот на сложеност и потенцијалот за понатамошен развој, стручното жири на натпреварот едногласно одлучи да додели три еднакви награди. Овие трудови влегле во втората фаза на разработка.

Во рамките на втората фаза (која траеше од април до мај 2021 година), извршена е детална разработка на идејните решенија кон проекти за изведба во смисла на програмата, материјализацијата и применетите техники и технологии на изведување.

„По реализираната работилницата, изборот на решение за изведување беше многу предизвикувачки, бидејќи павилјонот мораше да ги исполни условите за флексибилност, мултифункционалност, економичност, како и да биде монтажно – демонтажен“, вели тимот на MorphoLab.

Како проект со најголем потенцијал, одбран е трудот „Моно“, чиј автор е Наташа Раденовиќ. На развојот на оваа идеја во третата фаза се придружиле студентите од втора година на Магистер академски студии, Дуња Дедиќ и Ненад Павловиќ. Во основата на идејата на Наташа се наоѓа целина составена од серија големи модуларни елементи кои меѓусебно се испреплетуваат во волуменот.

Основната градежна компонента на павилјонот е дрвена рамка, со димензија 280x40x60 сантиметри. Со нејзино повторување, се формираат кутијасти елементи кои стануваат основни компоненти во склопот. Со накнадна ротација и комбинацијата на овие елементи се формираат различни композиции што можат да се користат на различни начини по потреба – вертикално или хоризонтално, како клупи или како полици за книги.

Потенцијал за бројни примени

За унапредување на јавните урбани простори, потребни се малку сретства, но многу труд. Благодарение на својата геометрија и модуларност, избраното решение обезбедува можност за различни просторни сценарија во зависност од разместувањето на единичните модули. Како таков, павилјонот „Моно“ има потенцијал да се користи и во следни прилики со цел да се промовира културата.

Посебноста на овој мобилен павилјон лежи во неговата лесна структура и флексибилна употреба. Но, она што го издвојува е долгиот процес на итерација и селекција. Каталогот на трудови предадени на студентскиот конкурс за идејно решение на мобилен павилјон / просторна инсталација, како и процесот на втората и третата фаза од развојот на проектот може да го погледнете тука.