Порта3 – градежништво, архитектура и екологија Порта3 – градежништво, архитектура и екологија
Системите за прочистување на отпадните води се особено значајни за човештвото бидејќи постои голем здравствен ризик од енормно дневно производство за отпадна вода. Водата се користи интензивно во сите урбани центри во државата и во речиси сите поголеми и погусто населени рурални населби во домаќинствата, за индустриски и за други потреби. Тоа што останува од неа по човековата експлоатација, и што се враќа во природата, најчесто е со крајно незадоволителен квалитет.
Во Македонија има голема потреба од прочистување на овие води. Пречистителните станици во Македонија веќе се надоградуваат, а наскоро се очекува да добие и три нови. Една од нив е пречистителната станица во Радовиш, која ќе го покрие градот, но и населбата Раклиш.
Градот Радовиш има добро развиена канализациона мрежа, но нема постројка за третман на отпадни води. Сегашната покриеност на градот со канализациона мрежа е 90 отсто. Само нелегалните населби се изоставени од канализационата мрежа. Со цел да се намали притисокот врз околината на реката Радовишка, се гради пречистителна станица за отпадни води во областа на Воиславци, надвор од урбаната средина. Агломерацијата за отпадни води во Радовиш нема никакви големи индустриски објекти. Снабдувањето со вода се врши во рамките на системот за снабдување со вода на Радовиш, која ги вклучува, во прилог на градот Радовиш и населбата Раклиш, исто така и селата Сулдурци, Воиславци и Ињево. Системот се снабдува со вода од две страни и тоа од север, по пат на гравитација од пречистителната станица „Трска“ и од стариот зафат на вода „Градски водовод“. Втората страна е од југ, со пумпање на вода преку две пумпни станици, „Индустрија“ и „Куклевица“.
Врз основа на планската документација и увидот во постојната ситуација на терен, утврдено е дека постојат пет сливни подрачја на отпадни води, вклучувајќи ја и населба Раклиш. Канализацијата во Радовиш првично била планирана како сепарационен систем. Атмосферската канализација е слабо развиена. Во меѓувреме била претворена во фекална канализација поради нејзиното честото запушување, во која се собирале отпадните води, заедно со дождовницата од дворовите и крововите на куќите.
При изградбата на станицата за прочистување на отпадните води се преземаат мерки за надградба на постојната канализациона мрежа, што ќе придонесе за подобрување на хигиенските стандарди на населението и помалку проблеми во нејзино одржување. Објектот е организиран на таков начин што, механичкиот третман ќе го прифати пик протокот при влажно време, заедно со внатрешно рециклираните отпадни води, а остатокот на довод ќе биде преку прелив испуштен во реципиентот, без понатамошен третман.
Карактеристиките на отпадните води одговараат на просечните карактеристики на општински отпадни води со низок индустриски придонес. Водата од процесот на третман на мил, предизвикува дополнително хидрауличко и органско оптоварување на процесот на пречистување на отпадните води. Количината на ова оптоварување зависи од избраниот процес на третман на мил, и тоа треба да се земе предвид за димензионирање на опремата и објектите. Температурата на отпадните води од 12 степени Целзиусови ќе се смета за проектирана температурата за отстранување на јаглерод, како и за процесите на нитрификација и денитрификација и продолжено отстранување на биолошки фосфор, како и дополнителни чекори на третман. Пресметките за процесот ќе бидат врз основа на меѓународно прифатените стандарди за проектирање, формулирани во ATV стандарди.
Третман на отпадни води и талог
Концептот на третман за Радовиш се базира на технологија за третман на отпадни води за отстранување на биоразградлив органски јаглерод. По завршувањето на сите делови на постројката, линијата на пречистување на отпадните води ќе вклучува и механички третман без примарна седиментација, едностепен процес на активна мил, вклучувајќи и отстранување на јаглерод. Линијата за третман на мил вклучува згуснување на мил, аеробна стабилизација на мил, стабилизирано згуснување на мил, одводнување на мил.
Врз основа на овој концепт ќе се идентификуваат неколку елементи на пречистителната станица. Тоа ќе бидат конекција од главната градска гравитациона канализација до Станицата, груба решетка на влез и влезна пумпна станица, влезна фина решетка, аерациона комора за песок и маслофаќач, резервоар за изедначување и средна пумпна станица, секвентен сериски реактор, (SBR) резервоари, контактен и испусен резервоар и дезинфекција на испуст, мерење на проток на довод и на одвод, аераторна станица, пумпна станица 1, резервоар за задржување на мил и пумпна станица 2, механичко згуснување на мил, пумпна станица за згуснат мил, одводнување на мил, системи за кондиционирање на мил, систем за контрола на мирис, систем за повторна употреба на вода, контролен центар со администрација, сите цевки за интерконекција и други хидраулички приклучоци, пристапни патишта и партерно уредување и stand-by дизел генератор.
Новите објекти за механички третман, потребно е да вклучуваат неколку процесни единици. Тоа се поврзување на главната градска гравитациска канализација, влезни груби решетки, влезна пумпна станица, влезни фини решетки, вклучувајќи ги и оперативните автоматски решетки и мерење на квалитетот на доводот, аерациона комора за песок, вклучувајќи класификатор на честици и собирање и отстранување на масла и друг отпад, мерење на проток на довод, во рамките на објектот за фина решетка под станица за електрична енергија, аераторна станица за комората за песок и локална контрола на процесот, снабдување со електрична енергија и поврзување со главниот контролен центар, соодветни инфраструктурни врски, интерконекција на цевковод и кабли.
Прелиминарните капацитети за третман ќе бидат обезбедени со локален систем за контрола на процесот и под-станица за електрична енергија, кои ќе бидат поставени во објектот со решетките, а кои се меѓусебно поврзани со контролата на процесот на Станицата. Отпадните води од проектираната област ќе бидат спроведени до Станицата во Радовиш преку главната градска гравитациска канализација, која ќе ги транспортира до локацијата на станицата сите собрани комунални отпадни води, како и претходно третирани индустриски ефлуенти од областа.
Исто така, бидејќи главната градска гравитациска канализација се соочува со прилив на атмосферски води и инфилтрација на подземни води, канализацијата ги собира отпадните и подземните води. Максималниот проектиран капацитет на градската гравитациска канализација е 6.010 метри кубни на час. Поради тоа, шахтите на влезот се изведени како преливни објекти за заштита на станицата од хидрауличко преоптоварување. Отпадните води кои треба да се собираат во пумпната станица на влезот од оваа точка ќе се пумпаат во Станицата за третман. Ова е сценарио во период на екстремни дождови.
Влезниот проток на пречистителната станица ќе поминува преку груби екрански единици. Ќе има вкупно два канали со паралелна работа опремени со груби решетки кои ќе бидат со повеќе гребла. Сите остатоци отстранети од механичките решетки ќе се транспортираат до површината со чистење, со помош на елементите на греблото на решетката и по миењето и набивањето ќе се испуштат директно во контејнер.
Препумпната станица ќе се гради и целосно ќе се опреми за максимален проектиран капацитет, односно за крајниот експлоатационен период до 2044 година. Пумпната станица треба да биде опремена со три потопни пумпи за отпадна вода за пренесување на влезните отпадни води кон понатамошна машинска обработка. Двете пумпи ќе бидат активни и една пумпа ќе биде резервна. Пумпната станица треба да биде во можност за транспорт на максималниот проток при влажни временски услови, односно на механичкиот третман.
Покрај редовното снабдување со електрична енергија, во случај на прекин на електричната енергија, пумпната станица потребно е на влезот да има обезбедување со резервен генератор, така што ќе ја снабдува со електрична енергија пумпната станица за половина од оперативниот капацитет. Вентилација на препумпната станица е предвидена со цел да се отстрани воздухот во системот за контрола на мирис.
Отпадната вода ќе тече низ влезните фини решетки, но секоја решетка во каналот е димензионирана на таков начин што, доколку е потребно, еден екран може да го прифати вкупниот довод во постројката. Просторот над отпадните води во каналот е покриен и загадениот воздух од овој простор ќе биде евакуиран за третман на воздух. Делот за решетката ќе се состои од канал за примање и дистрибуција. Дојдовните отпадни води треба да бидат насочени во каналите за примање и дистрибуција и рамномерно распоредени во одделните комори на решетките, кои ќе бидат во отворен канал. Каналите ќе бидат како отворени бетонски и се димензионирани на таков начин, седиментацијата на крупни остатоци да биде спречена.
Во просорот за третман и складирање на цврст отпад, треба да се земат предвид барањата за уредување на просторот за контејнерите со остатоци, како и за класификатор и контејнери за песок. Потребно е да се предвиди шински систем или превозници на контејнери со одобрени услови за безбедна работа.
Посебните услови од животната средина од третман на сурови отпадни води бараат
изградба на бетонски работи отпорни на сулфат, завршен слој на подовите и ѕидовите со керамички плочки до два метри над готовото ниво на подот, завршниот слој на сите внатрешни челични работи и на цевките треба да биде од не’рѓосувачки челик. Со оглед на можните емисии на водород сулфид, лоши мириси и класификација на работната хала, треба да се обезбеди доволно проветрување на објектот со решетката.
Контролата на pH-вредноста и температурата ќе се наоѓа низводно од фините решетки.
Покрај тоа, треба да се инсталира и автоматската единица за земање примероци. Објектите за мерење на квалитетот на доводот треба да бидат дизајнирани и изградени за крајниот период. Апаратите за мерење треба да бидат микропроцесорски контролирани со компензација на температура, предвидени во водоотпорно куќиште, со локален дисплеј и далечински пренос до PLC или центар за контрола на работата. Коморите за песок и отстранување на масла треба да се надолжни комори со странични фаќачи на масла и преодни мостови за вшмукување и стругање. Коморите за песок и масла треба да се надолжно аерирани.
Прашината и песокот, што се наталожиле на дното на коморите, ќе се евакуираат со потопни пумпи. Евакуираниот песок ќе биде испуштен во класификатор на песок, каде што ќе се мие, одводни и конечно ќе се испразни во контејнер.
Станицата за внес на воздух треба да биде дизајнирана и изградена за крајниот период до 2044. За целта на процесот на аерација во СБР резервоарите, предвидено е станица за внес
на воздух. Објектот е опремен со најмалку два воздушни компресори од кои еден компресор
е активен, а еден резервен. Компресорите ќе бидат обезбедени со фреквентен изменувач, што ќе овозможува приспособување на реалниот капацитет на секој од компресорите. Сите компресори се опремени со мотор, фреквентен изменувач, влезен филтер за воздух, потпора, акустична хауба, неповратен вентил и флексибилен испусен приклучок, сигурносен вентил и манометар, помош на електрични грејачи. Предвидено е греење и вентилација на станицата за внес на воздух.
Контактен / испусен резервоар е предвиден заради изедначување на излезните води, како и за дезинфекција на излезните води, пред да се испуштат во Радовишка река. Предвидено е единица со автоматски вентил за испуштање на излезните води од резервоарот. Таканаречениот „мртов волумен“, односно количината на вода во резервоарот која не е можно да се прелие од него, треба да се минимизира колку што е можно повеќе. Автоматска станица за земање примероци треба да се инсталира за припремање на композитни примероци. Станица за земање мостри е предвидена со 24 шишиња за земање примерок со автоматска тест пумпа, таа ќе биде инсталирана на сервисна платформа во близина на шахтата за излезни води, и треба да биде во затворена кабина со вклучена доволна заштита од мрзнење и вентилација.
Пумпната станица треба да се постави што е можно поблиску до овие СБР резервоари.
Пумпната станица ќе биде опремена со завојни пумпи за трансфер на дојдовен талог од СБР до резервоарот за задржување на мил.
Извлечениот вишок мил од СБР резервоарите мора да биде пренесен во резервоарот за задржување на мил. Тој се отстранува од водата до ниво на течност и ќе биде повлечен во периферните канали за отпадни води со преливање и задржување на пловечките отпадоци. Стругалка со сечила на дното и центрична стругалка на мил, континуирано треба да го отстранат згуснатиот талог во централна инка за мил. Тогаш, згуснатиот мил ќе се испушти на дното на резервоарот, кое треба да е со наклон кон центарот за да се овозможи одвод на наталожениот мил. Излезната цевка за мил, која ќе ги снабдува пумпите за згуснат мил, треба да е конектирана така што ќе му овозможи на резервоарот да се испразни во итни ситуации на дефект на фабриката за мил.
Објектите за згуснување и одводнување на мил се наоѓаат во оперативната зграда. Зградата се состои од два дела за инсталација на машините со помошна опрема и локалните контролни панели и локалната под-станица за електрична енергија и контролна соба. Пристапот до машините, пумпите и компонентите треба да биде безбеден и непречен. Контрола на работата и низок напон за напојување на механичките објекти за згуснување и одводнување, треба да се предвиди во посебна контролната соба која ќе биде со доволна големина за инсталирање на сите електрични уреди.
Зградата треба да биде проектирана, изведена и опремена за номиналниот капацитет на станицата. Овој објект се состои од сите неопходни објекти и инсталации за згуснување на мил и одводнување и враќање на исцедената вода на почетокот на линијата, односно на внатрешната канализација на фабриката. Исто така е предвидена за сместување на опрема за систем за повторна употреба на вода.
Електрично управуван кран треба да биде инсталиран во зградата и ќе се користи за монтажа и демонтажа и транспорт на делови од опремата. Опремата ќе се транспортира од камион приколка на локацијата за инсталација.
Во Станицата за прочистување на отпадни води во Радовиш задоволени се и сите останати барања за емисија на бучава и мирис, за снабдување со вода за пиење, сервисна вода и противпожарна вода и хидранти.
Конзорциумот ВТЕ – Вардарградба ќе управува со постројката и ќе ги надгледува перформансите во тек на пробната работа. По успешно извршените тестови, конзорциумот ВТЕ – Вардарградба ќе го информира надзорот дека може да се изврши предавање на постројката.
