Порта3 – градежништво, архитектура и екологија Порта3 – градежништво, архитектура и екологија
Поделбата на јавниот простор ги фаворизира автомобилите уште од Индустриската револуција и Втората светска војна, како што и дизајнот на градот историски се перцепира од затворена перспектива.
И покрај тоа што не е неодамнешен концепт, терминот проодност (walkability) се актуализираше со доаѓањето на пандемијата „Ковид-19“. Иако некои градови со години инкорпорираат политики за одржлива мобилност, други го користат прозорецот на можности што го нуди пандемијата за да постигнат нов градски модел.
Генерално, и двете се фокусираат на намалување на патниот сообраќај и на подобрување или проширување на пешачките зони во централните области на градот. Иако мерките за смирување на сообраќајот се навистина ефективни, тие се однесуваат само на еден аспект на градот: мобилноста.
Денес, ни требаат градови кои ги ставаат граѓаните и нивните потреби во центарот на одлуките за создавање на попогодни, социјално праведни и отпорни урбани средини како целина. Тоа е причината зошто проодноста доби толку голема важност неодамна. Ако градот се смета за сложен систем, неопходна е холистичка стратегија, која функционира како регулирачки принцип на структурните промени што тие ги доживуваат.
Прошетка или феминистички урбанизам?
Терминот феминистички урбанизам може да биде добар начин за постигнување на овие цели од поопшта перспектива. Овој тип на урбанистичко планирање настојува да ги вклучи сите искуства на граѓаните при дизајнирање на градот, покрај тоа што заедно ќе ги евалуира сите елементи кои го дефинираат градот. На овој начин се обидува да ја прекине дихотомијата во јавно-приватниот простор што произлегува од единствена перспектива за дизајнот на градовите. На овој начин, поделбата на градскиот простор треба да претставува плуралност на лични искуства, без разлика на пол, раса, возраст или сексуален идентитет во рамките на елементите на градот.
Целта на проодноста, како и онаа на феминистичкиот урбанизам се спојуваат во целта за правична поделба на јавниот простор, да се престане со сегашната неправедна поделба која фаворизира, соодветно, одредени видови и транспортни групи.
Сепак, проодноста и феминистичкиот урбанизам не се иста работа. Од една страна, проодноста е еден вид урбан дизајн кој промовира активна мобилност над останатите. Од друга страна, феминистичкиот урбанизам е начин на операционализација на урбаниот простор, методологија која вклучува неколку вредности под еден покрив. Вредностите што го водат феминистичкиот урбанизам се интерсекционалност, инклузивност, правичност и холизам.
Проодност и феминистички урбанизам
Истражувањето спроведено на магистерски студии се обиде да разбере, преку квалитативна методологија, како две урбани парадигми можат да работат заедно за да постигнат подобар и поправеден град, и за ова се обиде да одговори на прашањето: како може феминистичкиот урбанизам да помогне во проодност?
Доколку градот се сфати како комплексен систем на односи, неопходно е да се користат методологии кои настојуваат да ги покријат проблемите што ги преземаат во предвид различните елементи и размери. Односно, на холистички начин. Поради оваа причина, феминистичкиот или инклузивен урбанизам е соодветна методологија за да се опфати подобра прошетка во градовите.
Сепак, перспективата на феминистичкиот урбанизам може да помогне подобро да се развие проодноста и на крајот да ги води градовите кон похумани цели. Следејќи ја оваа линија, потребно е прво да се проучат врските кои предизвикуваат појава на проблемите (мобилност и домување, мобилност и пол, мобилност и попреченост итн.) и преку модели да се предвидат потенцијалните последици во сите области на урбаното живеење.
За во иднина
Во однос на ограничувањата, постојат некои важни функции во развојот на проодноста и феминистичкиот урбанизам како што се: користење на земјиштето, учество, управување, теми кои би можеле да бидат интересни за оценување во иднина. Дополнително, други градови како Виена, на меѓународно ниво, или Понтеведра, во Шпанија, би можеле да послужат како споредба, бидејќи и двата града имаат поголемо искуство во развојот на феминистичкиот урбанизам и мерките за проодност. Дополнително, феминистичката перспектива во проучувањето на градот открива дека иднината на градовите зависи од развојот на политики кои гарантираат одржливост и социјална еднаквост.
