Порта3 – градежништво, архитектура и екологија Порта3 – градежништво, архитектура и екологија
Архитектонското биро Office for Metropolitan Architecture (OMA) е прогласено за победник на меѓународниот конкурс за ревитализација на стадионот Selman Stermasi и околните градски блокови во Тирана. Оригиналниот стадион, изграден во 1956 година, ќе биде редизајниран како дел од поширокиот развој што ја зајакнува врската помеѓу двете клучни населби – Bloku и Komuna e Parisit.
Планот се состои од самиот стадион, триаголен влезен плоштад и низа нови објекти со мешана намена – вклучувајќи станови, хотел, канцелариски простори и малопродажба – проектирани да ја активираат локацијата во денови кога нема фудбалски натпревари и да го прошират нејзиното присуство меѓу населението во секојдневниот урбан живот.
Современа визија на илирската архитектура
Со нов смел визуелен идентитет, проектот на ОМА упатува на древната архитектура на регионот, црпејќи инспирација од стадионот Аманти, илирска структура од третиот век п.н.е. издлабена во планините на југот на Албанија.
Одеците на неговата форма и материјалност сега се појавуваат во современа визија, каде зградите обложени со природен камен се издигаат во непосредна близина на стадионот, рефлектирајќи го така теренот и наслаганите камени плочи на својот историски пандан.
Новиот ансамбл на згради ќе располага со станови со различни структури и површини, хотел, канцеларии, малопродажба и продавници за храна и пијалоци, така што локацијата ќе стане целосно интегрирано урбано средиште со мешана намена.
Покрај новата улога на стадионот како културен и социјален катализатор, ќе се зголеми капацитетот на домот на ФК Тирана од 9.500 на 15.000 седишта, со што ќе се подобри искуството за уживање во фудбалот, а истовремено ќе се воведат нови елементи кои ќе ја олеснат блискоста меѓу гледачите и теренот.
На влезот, архитектонскиот тим позиционирал триаголен плоштад кој делува како флексибилен простор за граѓаните, проектиран да ги прими навивачите за време на натпреварите, а истовремено служи и како неформален простор за собирање за секојдневните активности.
Затоа, целиот развој е проектиран да се прилагоди како на настаните организирани на самиот стадион, така и на неговата секојдневна употреба, обезбедувајќи ја неговата релевантност и активирање за заедницата во текот на целата година.
Проектот е развиен во соработка со LOLA Landscape Architects, Royal Haskoning DHV и уметникот Петрит Халилај. Иако датумите за изградба допрва треба да се објават, може да се каже дека проектот веќе претставува значаен чекор во тековната урбана еволуција на Тирана.
„Фудбалот е камен-темелник на урбаната култура и националниот идентитет ширум Европа и ширум светот, а ние тоа особено интензивно го чувствуваме овде во Тирана“, вели Дејвид Џанотен, автор на победничкиот проект.
„Нашиот проект има за цел да ги забрза возбудливите промени што се случуваат во градот, истовремено поттикнувајќи поблиски врски во и помеѓу локалните соседства и заедници“, нагласи архитектот од бирото ОМА.
