Серафимовски: Градежните материјали поскапуваат, потребни се итни мерки за поддршка на градежните компании

Основните градежни материјали бележат значителен раст на цените, а она што загрижува е што неизвесен е крајот на поскапувањата, вели Андреа Серафимовски, претседател на Здружението на градежништвото индустријата на градежни материјали и неметалите при Стопанската комора.

“Поради енормниот раст на цените на градежните материјали и енергенсите како резултат на последиците предизвикани од пандемијата, а потоа и од сите кризи, кои се надоврзаа, како здравствената, економската и финансиската, состојбите во градежништвото се алармантни, поради што уште еднаш апелираме до надлежните институции да се заложат за изнаоѓање мерки за поддршка на градежните компании кои се во незавидна состојба и чиј опстанок е доведен во прашање“, додава Серафимовски.

Анализата на Здружението на градежништвото, индустријата на градежни материјали и неметалите покажува дека на пример, во периодот од март 2020 до истиот месец во 2021 цената на челичните профили и цевки порасна за 33 отсто, а од март до јуни 2021 за дополнителни 33 отсто, а до крајот на годината и до 95 отсто. Од почетокот на пандемијата до крајот на 2021 година поскапувањата кај оплатата, геокомпозитот, термоизолацијата ESP, заштитните премази, полимер-битуменот за асфалт и металните профили надминаа 50 отсто и со особено изразен интензитет продолжија и од почетокот на оваа година.

“Проблемот со поскапувањата ги засега сите сегменти на градежништвото и високоградбата и нискоградбата, а исто така и приватните вложувања и јавните инвестиции. Проблемот иако се манифестира во сите сфери, најмногу се чувствува во доменот на јавните набавки“, вели Серафимовски.

Како појаснување со што се соочуваат компаниите Здружението на градежништвото индустријата на градежни материјали и неметалите при Комората посочува три аспекти кај јавните набавки:

Прво, кај тековните јавни набавки има проекти кои се реализираат три, пет и повеќе години, при што кај набавките со фиксни цени, компаниите работат во услови на непроменети цени договорени пред неколку години и неможност на корекција на истите, додека кај набавките каде има пропишано клизна скала истата не функционира, односно не ги одразува зголемувањата на цените во реалноста.

Второ, кај јавните набавки кои се пропишани и евалуирани, но не се почнати, проблемот е што цените кои се пропишани и евалуирани и пред месец дена повеќе не се исти со оглед дека од ден на ден се зголемуваат што доведува до тоа компаниите да ги откажуваат понудите, а сето тоа предизвикува имплликации од правен и економски карактер врз нив кои тешко може да ги поднесат имајќи ги предвид актуелните состојби.

Трето, голем проблем се и новите јавни набавки со оглед дека условите по кои се пропишуваат се оние услови кои ги имавме една, две, пет и десет години, т.е. во услови кога нормално се живееше и работеше и не соодветствуваат со денешните состојби. Поради тоа, се доведува во прашање исплатливоста на реализацијата и се создава неизвесност во градежништвото што може да доведе и до пропаѓање на голем број тендерски постапки.

“Согласно ова предлагаме итна и недоложна средба со владини претставници на највисоко ниво со цел да ги презентираме последните наши предлози за надминување на посочените проблеми, кои произлегоа од одржаните состаноци во Стопанската комора и кои веруваме дека се соодветни во овој момент да помогнат за опстанок на голем број компании“, вели Серафимовски.

Тој информира дека предлозите кои се однесуваат на методологијата за пресметка на разлики во цени во договорите за градење, ги доставуваат и во пишана форма до претседателот на Владата и заменикот на претседателот на Владата за економски прашања, координација на економските ресори и инвестиции, како и до ресорниот министер, при што очекуваат дека овој пат ќе имаат слух и ќе ги разгледаат барањата на секторот кој е еден од двигателите на македонската економија.

“Уште еднаш апелираме и нагласуваме дека со усвојувањето на мерки за поддршка за градежните компании, бенефит покрај стопанството ќе има и државата и граѓаните, преку повлекување на ангажманот на уште дваесетина други стопански гранки кои директно и индиректно се поврзани со градежништвото, зголемување на економската активност, како и задржување на работните места коиво градежништвото изнесуваат околу седум отсто од вкупно вработените лица на ниво на државата“, апелира Серафимовски.