Порта3 – градежништво, архитектура и екологија Порта3 – градежништво, архитектура и екологија
Шведското градче Кируна ја променило својата местоположба поради локална геолошка нестабилност.
Кируна е најсеверниот град во Шведска и лежи во Арктичкиот круг. Ова градче старо 125 години се наоѓа во непосредна близина на рудник на железо, кој со текот на годините го дестабилизирал тлото околу градот. Градот постои поради рудникот, секоја ноќ се слушаат минирања, но жителите се навикнати на експозии, па така веќе не ги ни приметуваат. Државната компанија Luossavaara-Kiirunavaara AB (LKAB) отворила голем број работни места во градот, благодарение на рудникот, но секојпат кога ќе се извади руда, доаѓа до слегнување на тлото и деформација на земјиштето. LKAB копал се подлабоко што довело до голема деградација на стабилноста на тлото, кое изгубило носивост непоходна за тежината на градот.
Со оглед на вредноста на железото на глобалниот пазар, расте и интензитетото на неговата експлоатација, па така на ова место секојдневно се минира тло еквивалентно на зграда од дванаесет ката, што доведува до слегнување на земјиштето во градот за околу пет сантиметри годишно. Како расте цената на железото, брзината на негово вадење се зголемува.
За да се сочува градот, за жал некои од зградите морале да бидат срушени, додека поголем дел се пренесуваат со помош на камиони со платформи на нова локација, која е на околу три километри источно, пишува ArchDaily.
Деградација на тлото по години
Симбол на жртва
Ќе се организира и изложба „Kiruna Forever“ во шведскиот нацинален архитектонски музеј ArkDes, на која ќе се претстави текот на преселувањето на градот, кое официјално започна во 2018. година, по деценија дискусии за овој радикален план.
Зградата на градската општина е еден од објектите кој имал конструктивни нарушувања поради слегнување на земјиштето. Едно парче од саканиот, а сега срушен градски објект, преместено е во хала на ArkDes, каде ќе биде изложено од јуни до февруари наредната година.
„За време на претставувањето на објектот, посетителите на музејот ќе можат да видат како оваа зграда, која локалните жители ја нарекоа ‘дневна соба на Кируна‘, всушност стана симбол на жртва на континуираната експлоатација на рудникот“, истакнува кустосот на музејот Carlos Mínguez Carrasco.
