Порта3 – градежништво, архитектура и екологија Порта3 – градежништво, архитектура и екологија
Згуснување на постојните населби или урбаното ширење – идејата се шири многу подалеку од круговите на урбанистичкото планирање и сега е препознаена како клучен принцип на урбаниот развој. Густите и компактни градови можат да придонесат за неколку еколошки, економски и социјални придобивки: помалку урбано ширење надвор од ободот на градот, заштита на земјоделското земјиште, пократки инфраструктурни траси, пониски емисии на стакленички гасови, создавање на типски населби и пристап до социјални и културни бенефити.
Сепак, проектите за урбано згуснување редовно наидуваат на локален отпор. Постојат бројни причини за ова, вообичаено вклучувајќи аспекти како што се сообраќај, бучава, промена на карактерот на соседството или губење на зелениот простор. „Во демократските земји, недостатокот на јавно прифаќање е еден од главните фактори што може да го забави, па дури и да го блокира згуснувањето на градовите и нивните региони“, вели Дејвид Кауфман, професор по просторен развој и урбана политика на ЕТХ Цирих.
Колку е поблиску до проектот, толку е помало прифаќањето
Домувањето е во фокусот при имплементација на урбаното згуснување. Новите случувања во градот не само што може да имаат директно влијание врз вредноста на имотот, туку и врз цените за изнајмување и составот на населението во населбите. „Домувањето е една од главните причини зошто денес е оспорувано згуснувањето“, вели Кауфман, „и гледаме дека прифаќањето на згуснувањето и во Цирих и во глобалните метрополи е тесно поврзано со обезбедувањето прифатливи станови“.
Истражувачката група на Кауфман систематски проучувала во шест градови и во Цирих дали широките народни маси во големите градови прифаќаат или одбиват проекти за згуснување на домувањето. Користејќи комбинација на методи, групата го испитувала односот на населението кон згуснувањето за да одреди кои фактори поврзани со проектот и инструменти за урбанистичко планирање можат да помогнат во појаснувањето на јавното прифаќање на проектите и како може да се решат перцепираните негативни ефекти од истите.
Истражувачите анкетирале повеќе од 12.400 учесници во Берлин, Париз, Лондон, Њујорк, Чикаго и Лос Анџелес, што сега е објавено во научното списание Proceedings of the National Academy of Sciences. Тие открија дека во сите шест градови, просторната близина на предложениот проект за згуснување до домот на испитаникот има одлучувачко влијание врз нивното ниво на прифаќање: колку поблиску живеат до идниот станбен проект, толку е помало нивното прифаќање за згуснување. Дали ваквите проекти се наоѓаат во друг дел од градот, тогаш се зголемува прифаќањето.
Истражувачите на ЕТХ го класифицираат ова како однесување „NIMBY“, што значи „не во мојот двор“. Ова несовпаѓање постои и во Цирих, како што открија истражувачите во студијата, што ја објавија претходно оваа година во списанието “Пејсаж и урбанистичко планирање”. Врз основа на студија од околу 3.000 испитаници спроведена од истражувачкиот тип на компанијата Ановум (Anovum) во 2013 година, 57,5% од испитаниците го поддржуваат згуснувањето како севкупна стратегија за планирање, само 11,9% прифаќаат конкретен проект во сопствените населби. Истовремено, резултатите од истражувањето покажуваат дека и повеќето од испитаниците, кои одбиваат конкретен проект во нивното соседство, сепак го поддржуваат згуснувањето како сеопфатна цел на урбаниот развој.
Во градовите, станува збор за достапност на станбената понуда
За Цирих, истражувачката група на ЕТХ Цирих покажа дека иницијативата за прифаќање на проекти за згуснување на станбената понуда варира во зависност од видот на станбената област и квартот (во областите на периферија на градот и во населбите што изобилуваат со индивидуални станбени структури, прифаќањето е генерално пониско отколку во урбаните населби, бидејќи жителите се плашат од негативните ефекти врз вредноста на станбениот имот, приватноста и зелените површини). Во урбаните населби, пак, прифаќањето на поголемата густина е генерално поголемо. Овде, односот на луѓето повеќе зависи од нивото на трошоците за домување и киријата. Бидејќи урбаното згуснување често го заменува постариот станбен фонд кој има тенденција да нуди евтини станови, локалните жители се чини дека се плашат од од последиците на ваквите зафати (поточно од зголемување на идните трошоци за изнајмување).
Истражувачите сега се надоврзаа на нивните резултати од Цирих со спроведување на нивната меѓународна споредба на градовите на Берлин, Париз, Лондон, Њујорк, Чикаго и Лос Анџелес. Во оваа студија, тие се фокусираа на урбаното население и поконкретно на улогата на факторите поврзани со проектот и инструментите за планирање во противењето на јавноста кон ваквите проекти.
- Инклузивно зонирање, (потребно е минимален удел на новоизградени станови со пристапни цени),
- Kонтрола на изнајмувањето (регулирање на зголемувањето на закупнината, во Берлин) и
- Партиципативно планирање (вклучување на јавноста во процесите на планирање).
Во сите шест градови, истражувањето покажа дека фиксниот удел на достапни станбени единици за групи со пониски приходи, контролата на киријата и учеството го зголемуваат прифаќањето на ваквите иницијативи. „Проектите за згуснување на станбената понуда кои обезбедуваат достапно домување во градовите се пошироко прифатени затоа што помагаат да се ублажат воочените негативни влијанија од тоа згуснување“, вели Кауфман.
Особено е интересно да се забележи дека и контролата на киријата, која може да биде мотивирана од самопослужни причини, и фиксниот удел на станови за домаќинствата со ниски приходи, имаат ефект на зголемување на прифаќањето. Ова упатува кон заклучокот дека достапното домување е клучна грижа во градовите ширум светот и е важно во обликувањето на јавното мислење за зголемување на градската густина, без разлика дали некој има директна корист од тоа или не.
Берлин и Лондон се најскептични околу густината
Во американските градови Њујорк, Чикаго и Лос Анџелес, кои се повеќе ориентирани кон пазарот отколку на регулативата, прифаќањето на згуснувањето е поголемо отколку во Париз, Лондон и Берлин. Истовремено, придружните мерки за планирање за доделување на станови имаат помало влијание врз прифаќањето на згуснувањето во градовите во САД. Во Лондон, дебатата веројатно е повеќе за тоа кои сегменти од населението всушност имаат корист од меѓународните инвестиции на пазарот на домување.
Како нивен следен чекор, тимот на Кауфман ќе го испита прифаќањето на згуснување низ цела Швајцарија во проектот „Дензификација на Швајцарија“. Меѓу другото, истражувачите ќе ги проценат цените за изнајмување и сите локални чинители вклучени во урбанистичкото планирање во изминатите 20 години за да откријат како економските, социјалните и политичките фактори влијаат на прифаќањето за поголема густина на градските ткива од страна на населението.
