Облакодери во кои никој не живее

Во областа која се наоѓа на источниот раб на германската Црна шума, која е веднаш до средновековниот град Ротвајл, доминира необичен облакодер.

TK Elevator Testturm, висок 245 метри, е еден од највисоките објекти во земјата. Сепак, уште на прв поглед може да се види дека нема прозорци, а произлегува заклучок дека оваа висока зграда најверојатно нема ниту станови, ниту канцеларии. Зошто е тоа така?

Функцијата на кулата всушност е скриена во нејзината внатрешност, каде што носи 12 окна кои се користат за тестирање на најновите модели на лифтови.

TK Elevator Testturm

Германскиот производител TK Elevator, кој произведува лифтови за облакодери, исто така има тест кули и во Атланта и во Кина. Кулата TK Elevator Testturm, со својата висина од 245 метри, е речиси три пати повисока од Статуата на слободата. Меѓутоа, кулите за тест на лифтови можат да бидат и повисоки. Така, кулата H1 во кинескиот Гуангжу е висока 288 метри, што ја прави оваа зграда една од највисоките во овој голем град.

Тест кулите за лифтови се „малку како тест патека за Формула 1“, вели Томио Пихкала, главен технолог во финскиот производител на лифтови Konе, додавајќи: „Примарната и најважна намена на тест кулите е верификација на одредени безбедносни функции, што може да се направи само во реално опкружување.“

H1 во кинескиот Гуангжу

Колку побрзи лифтови, толку повисока зграда

„Во тест кулите ги зголемуваме реалните услови за работа на лифтот, а го намалуваме присуството на корисници. Исто така, тоа е одлична локација за верификација на квалитетот, удобноста и доверливоста на лифтот“.

Меѓу безбедносните тестови е и оној кој симулира слободен пад, а Пихкала објаснува дека во тој случај не се користи вистински лифт, туку еквивалентна маса, тогаш мора да се активираат системот за итни сопирачки и сигурносната опрема за да се запре лифтот безбедно, а во лифтот никој да не биде повреден.

Причината зошто некои тест кули се толку високи е затоа што модерните лифтови се многу брзи. Колку се побрзи лифтовите, толку е потребна повисока зграда за тестирање.

„Лифтовите со голема брзина патуваат со брзини поголеми од 9 метри во секунда, а за тестирање на таков лифт, потребен ви е доволен простор за да забрзате до максималната брзина, а потоа да забави“, додаде Пихкала.

Tестирање под земја

Сепак, градењето во висина не е единствената опција. Всушност, најдолгиот објект за тестирање на лифтови се наоѓа под земја во финскиот град Tytyri  и е дел од активен каменолом. Имено, постигнат e договор одредени oкна на рудникот да се користат за тестирање на лифтови кои би биле погодни за згради високи до еден километар.

На оваа локација лифтовите можат да се тестираат при брзини до 19 метри во секунда, а во тестовите за слободен пад рамката на лифтот со тежина од околу 10.000 килограми може да достигне брзина од 26 метри во секунда.

Како и сите облакодери, и кулите за тестирање лифтови мора да издржат силни ветрови кои можат да предизвикаат нишање што влијае на тестирањето. Затоа овие кули имаат големи дампери, пригушувачи кои ги компензираат вибрациите предизвикани од хоризонтални сили, т.е. ветрови и земјотреси.

TK Elevator Testturm

Меѓутоа, овие пригушувачи можат да работат и во контра насока, па за потребите на истражувањата создаваат вибрации наместо да ги апсорбираат. Така, TK Elevator Testturm во Ротвајл има пригушувач со маса од 200 тони, кој е закачен на четири челични кабли и кој може да се придвижи со два мотори. Добиената осцилација симулира ветер и земјотреси, кои, според TK Elevator, се меѓу најголемите предизвици во развојот на лифтовите.

TK Elevator Testturm

Кога архитектурата станува туристичка атракција

TK Elevator Testturm има фасада од стаклопластика што му дава елегантен, непроѕирен изглед. Ваквата фасада му овозможила на објектот заштита од сончево зрачење и му помага при налетите на ветерот, но придонела и објектот да стане локален архитектонски орјентир.

Кулата станала туристичка атракција откако е отворена во 2017 година, па дури и е домаќин на годишно натпреварување наречено „трка по скали“ кое привлекува повеќе од илјада учесници.

Меѓутоа, повеќето посетители доаѓаат на палубата за набљудување, која е највисока во Германија и нуди прекрасен поглед на Црната шума. Се разбира, до палубата за набљудување се доаѓа со лифт со голема брзина.

„За 30 секунди посетителите стигнуваат до висина од 232 метри. Во текот на возењето се развива брзина од 8 метри во секунда, а кога денот е ведар посетителите можат да ги видат швајцарските Алпи“, вели Beate Höhnle, менаџерка на кулата.

TK Elevator Testturm