Најавен уште во 2017 година од саудискиот престолонаследник Мохамед бин Саламан како дел од иницијативата Саудиска визија 2030, чија цел е да се намали зависноста на саудиската економија од производството и продажбата на нафта, проектот НЕОМ е еден од најголемите потфати на денешницата.
На северозападот на Саудиска Арабија, недалеку од египетскиот Шарм Ел Шеик, почна изградбата на футуристичка метропола, која целосно ќе се потпира на обновливите извори на енергија, пред се на ветерот и сонцето.
NEOM ќе се состои од три доминантни области – Trojan, Oxagon и The Line.
Според Брет Смит, генерален директор на проектот, Trojan вклучува планински центар недалеку од Заливот Акаба на надморска височина од 1.500 до 2.600 метри и површина од над 60 квадратни километри.
За разлика од останатиот дел од регионот, оваа област има многу постудена клима, која на туристите ќе им нуди скијање и авантуристички спортови во текот на целата година, а посебен впечаток ќе остави вештачкото езеро и технолошкото село кои ќе бидат сместени во склоп на центарот.
Изградбата на првата етапа од Trojan проектот се очекува да заврши до 2026 година.
Oxagon, во основа замислен како октагон, ќе претставува пристанишен град, кој исто така би бил индустриски, деловен и научен центар на Црвеното Море. Со планираната површина од 48 квадратни километри ќе стане најголемата пловечка структура во светот.
Освен високо автоматизирано пристаниште, Oxagon би ги базирал своите активности, со максимално искористување на вештачката интелигенција, најмногу на производство на водород и развој на современи биолаборатории, додека во светот на градежништвото би доминирала модуларната конструкција.
Дополнително, ако се земе предвид дека околу 13 отсто од глобалната трговија минува низ Суецкиот канал, јасно е дека ова место ќе стане еден од најважните центри во светот.
Секако, најинтересната област на NEOM ќе биде The Line – урбана структура долга 170 километри што го поврзува Црвеното Море со планините и висорамнините на северозападот на земјата.
Овој невиден пристап кон урбанизацијата би бил дом на повеќе од милион луѓе, а градот се очекува да ги има првите постојани жители до крајот на 2024 година.
Линеарната структура на градот целосно го заменува традиционалниот концепт на урбан живот, па се планира градот да биде без возила и патишта. Целата инфраструктура, вклучувајќи транспорт, комунални услуги, дигитални центри и друга логистика, ќе биде под земја.
Следејќи ги трендовите на намалување на емисиите на јаглерод диоксид во рамките на иницијативата Саудиска визија 2030, целта е да се замени класичниот систем за транспорт на автомобили со јавен подземен транспорт со голема брзина.
Наместо автомобили, превозот би се одвивал со супербрзи метра, чии возови од едниот до другиот крај на градот би пристигнувале за 20 минути, додека над земјата, долж линијата, би се формирале градски области во кои најголемиот дел од градската инфраструктура би бил на пет минути пешачење.
Според генералниот директор на проектот, The Line ќе донесе 380 илјади нови работни места.
Овој милионски град е планирано да биде од три нивоа: едно надземно, кое би било комплетна пешачка зона и две подземни – едното за снабдување и одржување на градот, а другото за јавен превоз меѓу делови од градот.
Се очекува повеќе од една третина од конструкциите да бидат од модуларен тип, односно најголемиот дел од конструкцијата да биде монтажна, за да се заштеди време.
Според Надми Ал-Наср, извршниот директор на проектот, работите на појавата на нов футуристички град ќе се одвиваат од два правци – од краевите до средината. Јасно е дека се работи за повеќедецениски проект, па не може да се смета дека ни еден отсто од вкупните работи не се направени во претходните години.
Ако се земе предвид фактот дека Саудиска Арабија увезува околу 80 отсто од својата храна, а речиси 50 отсто од нејзината вода се добива со бигор, тешко е да се поверува дека регионот NEOM ќе биде целосно самоодржлив. Останува да се види до кој степен ќе се реализира идејата на саудискиот принц.
Сепак, она што е сигурно е дека инвестицијата од 500 милијарди долари ќе доведе до многу револуционерни иновации во областа на градежништвото и паметните технологии.
Исто така, саудиските власти тврдат дека NEOM ќе има одредена автономија на судскиот и даночниот систем во рамките на кралството, што би придонело за привлекување странски капитал во оваа земја.