Изложбата SOS Brutalism во Франкфурт ја спасува архитектурата на брутализмот

Во музејот Deutsches Architektur во Франкфурт на 9 ноември 2017 година. отворена е изложбата „SOS Brutalism – да ги спасиме бетонските чудовишта“ која се одржува до 2 април 2018 година. Изложбата има цел да ги спаси влијателните објекти кои припаѓаат на брутализмот. Изложбата ја организира кураторот Oliver Elser од онлајн платформата SOS Brutalism, заедно со фондацијата Wüstenrot Foundation како би се дефинирало едно од највлијателните движења во архитектурата на минатиот век. SOS Brutalism се фокусира на архивирање и документирање на овој значаен архитектонски стил преку сопствена веб-страница, Instagram, Facebook и други канали за да го промовира и да го потврди признанието и почитувањето на брутализмот во пошироката јавност, која што многу често го смета за „грдо“ движење. Поради тоа многу бруталистички објекти на 20 век се во опасност од ремоделирање или уривање, како што неодамна видовме многу пати. Последниот пример е неодамнешното уривање на Robin Hood Garden Housing Estate во Лондон, објект кој во 1972 година. го изградиле Alison и Peter Smithson, а експертите го признале како објект кој е еден од најзначајните бруталистички структури во Велика Британија. Со цел да се намалат останатите штети, SOS Brutalism ги испитува објектите низ светот и информира за нивните сегашни состојби. Брутализмот како стил потекнува од доцните 50-ти години на минатиот век, од делото на Le Corbusier, кој ги негирал своите чисти бели форми во текот на 40-тите години на минатиот век и силно се потпирал на употребата на специфични бетонски структури, кои се обликувале во органски и смели форми. Овој сиров естетски и вистински карактер на смирената употреба на бетон го даде името на целото движење. Францускиот термин „Béton Brut“ го дефинирал новиот архитектонски јазик на монументални форми, истакнати волумени и сирови површини, кои ја преплавија новата скулпторска чувствителност кон архитектурата. Терминот брутализам официјално е дефиниран од страна на плоден британски критичар и историчар Reyner Banham во неговата книга „Нов брутализам: етика или естетика“ од 1966 година, во која тој го опишува создавањето на млади европски архитекти кои работат по принципите споменати погоре. Banham го дефинирал текот на смелите форми, конкретни скулпторски креации и, пред сè, површината која голем број архитекти ја оставаат сирова, со отпечатоци од дрвената оплата, неопходна за лиење на овие бетонски форми. Брутализмот како стил е многу популарен во текот на втората половина на минатиот век. Најмногу е користен во проектирање јавни објекти, објекти од културата, образованието, администрацијата, верски објекти, но и станбени згради. Брутализмот претставува последна прослава на идеалите и утопиите на модерната, пред постмодерната да дојде на власт во текот на 70 – тите години. Поставувката на изложбата во Франкфурт прикажува низа на модели, фотографии, текстови и други материјали и истакнува некои од најинтересните примери на бруталистичката архитектура. Меѓу најпознатите примери, на екранот се презентирани неколку структури кои се ретко видени. Кураторите одлучиле да го презентираат брутализмот низ неколку теми и перспективи, фокусирајќи се на материјалот, зачувувањето и географскиот аспект на движењето. Индивидуалните проекти се поделени во 12 значајни региони: Северна Америка, Латинска Америка, Африка, Јужна и Југоисточна Азија, Источна Азија, Русија, Централна Азија и Кавказ, Источна Европа, Западна Европа, Среден Исток, Велика Британија, Океанија и Германија, документирајќи колку брутализмот е меѓународен и колку длабоко оставил трага во различни контексти. Посетителите можат да видат многу различни примери на глобален брутализам, вклучувајќи ги и проектите на познати британски архитекти како што се Alison и Peter Smithson i Ernо Golfinger, американски архитекти како Paul Rudolph и I. M. Pei или италијанскиот следбеник на Le Corbusie, Vittoriana Vigana. Paolo Mendes da Rocha и Joao Vilanova Artigas ја претставува т.н. Паулиста школа која ја комбинирала бетонската тектоника со бразилската тропска клима. Останати значајни проекти, претставени на изложбата, дизајнирани се од мноштво архитекти, меѓу кои и мексикансканецот Agustín Hernandez, францускиот архитект Georges Adilon, швајцарецот Walter Maria Frderer, австралискиот архитект Robin Gibson, германецот Johannes Mоhrle, либанецот Khalil Khoury или јапонскиот Youji Watanab.

Изложбата прикажува и десетици модели, направени од Техничкиот универзитет Kaiserslautern Technical University. Изложени се минијатури добиени со 3Д печатење од гипс и макети од картон во големи размери. Изложбата е проследена со нова книга, која ја уредиле Oliver Elser, Philip Kurz и Peter Cachola Schmal, а издадена е од Swiss Park Books, како прв глобална преглед на архивата на брутализмот.