Френсис Кере е добитник на Прицкеровата награда за архитектура за 2022 година

Добитник на Прицкеровата награда за архитектура во 2022 година е Дибедо Френсис Кере, попознат како Френсис Кере, архитект, едукатор, социјален активист роден во Буркина Фасо, добитник на наградата за архитектура Ага Кан во 2004 година и проектант на Павилјонот „Серпентина“ во Лондон.

Признаен за „Зајакнување и трансформирање на заедниците преку архитектонскиот процес“, Кере, првиот црн архитект што некогаш ја добил наградата, работи најмногу во области оптоварени со ограничувања и неволји, користејќи локални материјали и градејќи модерни објекти кои ја надминуваат структурата, стабилизирајќи ја иднината на цели заедници.

“Преку градби кои покажуваат убавина, скромност, смелост и инвентивност, како и интегритетот на нивната архитектура и гестови, Кере грациозно ја поддржува мисијата на оваа награда“, се вели во изјавата на претставникот на наградата за архитектура Прицкер, пренесува ArchDaily.

Како што објави Том Прицкер, претседател на Фондацијата Хајат, Френсис Кар е 51-от добитник на наградата основана во 1979 година, наследувајќи ги Ен Лакатон и Жан-Филип Васал.

Пофален „за подароците што ги создал со својата работа, подароци што ги надминуваат рамките на архитектонската дисциплина“, признатиот архитект е подеднакво присутен во Буркина Фасо и во Германија, како професионално така и лично.

Роден во Гандо, Буркина Фасо, во 1965 година и живее во Берлин, Германија, Френсис Кере работи на „подобрување на животите и искуствата на безброј граѓани во регион во светот кој понекогаш е заборавен“, објаснува Прицкер.

Кере е најстариот син на селскиот поглавар и прв во неговата заедница што посетувал училиште, а чувството за архитектура му потекнувало од училишната училница во детството во која немало вентилација и светлина, од една страна, и од слабо осветлени, но безбедни простори каде неговата баба седела и раскажувала од друга страна.

Во 1985 година отпатувал во Берлин како стипендист во областа на професионалната столарија, учејќи да прави покриви и мебел преку ден, додека ноќе посетувал средно училиште. Во 1995 година добил стипендија за посетување на Technische Universitat во Берлин, а во 2004 година се стекнал со диплома по архитектура.

Во својата младост, Кере ветил дека еден ден ќе ги подобри училиштата во екстремни климатски услови овозможувајќи „вистинско учење и возбуда“, а во 1998 година ја основал фондацијата Кере за да собере средства и да се залага за правото на детето на удобна училница.

Неговата прва зграда, основно училиште во Гандо, била изградена во 2001 година со помош на локалното население кое рачно го изработило секој дел од објектот, водени од архитектонски „инвентивни форми на автохтони материјали и модерно инженерство“.

Овој проект му ја донесе наградата Ага Кан за архитектура во 2004 година и доведе до лансирање на неговата сопствена пракса Кере Архитектура во Берлин во 2005 година. По првичниот успех, следеле други основни и средни училишта, како и медицински институции низ Буркина Фасо, Кенија, Мозамбик и Уганда.

Покрај училиштата и медицинските институции, работата на Кере во Африка вклучува две тековни згради на парламентот – Националното собрание на Буркина Фасо и Националното собрание на Бенин, како и кампусот TStartup Lions (2021, Туркана, Кенија), информативен и комуникациски технолошкиот кампус и Технолошкиот институт во Буркина Фасо, чија прва фаза е завршена во 2020 година, а која е составена од глинени ѕидови за ладење.

Покрај проектирањето за африканскиот континент, неговите конструирани дела вклучуваат структури во Данска, Германија, Италија, Швајцарија, Обединетото Кралство и САД.

Некои од неговите најзначајни дела се Павилјонот „Ксилем“ во уметничкиот центар „Типет Рајс“ (2019 година, Монтана, САД), Домувањето на докторите на Лео (2019 година, Лео, Буркина Фасо), средното училиште „Лајце Шорге“ (2016 година, Кудугу, Буркина Фасо), Националниот парк Малија (2010, Бамако, Мали) и Оперското село (прва фаза, 2010 година, Лаонго, Буркина Фасо).

Визитинг професор на Факултетот за дизајн на Универзитетот Харвард и Архитектонската школа на Јеил во САД, Френсис Кере е носител на почесен стол за архитектонски дизајн и ја носи титулата професор на Техничкиот универзитет во Минхен.

Од 2017 година е почесен член на Кралскиот институт за архитектура на Канада (2018) и на Американскиот институт за архитекти (2012), како и овластен член на Кралскиот институт на британски архитекти (2009 година).

Други награди што ги добил во текот на годините се глобалната награда за одржлива архитектура на Cité de l’Architecture et du Patrimoine (2009), швајцарската архитектонска награда BSI (2010), наградите Gold Holcim (2012, Цирих, Швајцарија), Наградата за архитектура Шелинг14 (2 ), Меморијалната награда Арнолд В. Брунер за архитектура на Американската академија за уметности и книжевност (2017), како и Медалот за архитектура на Фондацијата Томас Џеферсон (2021 година).

Церемонијата за доделување на наградата на лауреатот Френсис Кереа за 2022 година ќе се одржи во големата сала на новоотворената зграда Маршал на Лондонската школа за економија и политички науки, проектирана од Grafton Architects, предводени од дуото Фарел и Мекнамара, добитници на Нобеловата награда за архитектура за 2020 година.