Дедо Мраз на Томас Наст: Човек, мит, легенда

Дедо Мраз кој го познаваме е прилично нова идеја со оглед на долгата историја. Делови фолклор во комбинација со европските традиции на Свети Никола го прават она што го знаеме и го поврзуваме со веселиот старец во црвен костум. Но, Томас Наст (1840-1902), карикатурист на Harper’s Weekly од средината до крајот на 19. век, помогнал во овој процес.

Томас Наст

Наст создал нов идентитет на стариот Свети Никола. Тој ги споил приказните за човекот кој им носи подароци на децата во европскиот фолклор и светецот од 3. век, преобразувајќи ги во весел човек кој носи црвено, се вози во санки влечени од ирваси и им носи подароци на „добрите“ момчиња и девојчиња од целиот свет. Уметникот, исто така, го користел својот лик кога го цртал Дедо Мраз, оставајќи така свој печат во нашата култура на празнување.

Thomas Nast, Santa Claus in Camp (from Harper’s Weekly), January 1863, The Metropolitan Museum of Art, New York, NY, USA

Карикатурите на Наст биле повеќе од малку политички насочени. Ако го погледнеме неговото прикажување на Дедо Мраз, во карикатира од 1863 година, која денес се наоѓа во Метрополитен музејот во Њујорк, војниците на синдикатот го опкружуваат, носи облека со ѕвезди и риги кои го отсликуваат знамето на САД. Тука е и марионета во лик на извесен лидер на Конфедерацијата.

Пораката што ја носи оваа карикатура била голема. Тој сугерира дека Дедо Мраз е од Унијата и тоа да биде празник на Унијата. Но, Наст бил само една карика во машината што претворила верски празник во комерцијализиран настан базиран на подароци како што е денес. Пред ова, индустриската револуција помогнала да се создаде средна класа која имала пари за да ги троши на празникот.

Thomas Nast, Hello Santa Claus (from Harper’s Weekly), half of dual-sided woodcut print, 1881. Worthpoint

Наст ова го надградил на Граѓанската војна во Соединетите држави – времиња кога луѓето требало да се потсетат на едноставните гестови кои можат да донесат среќа во нивните животи.

Во текот на повеќе од 20 години, цртежите на Дедо Мраз на Наст се појавиле 33 пати. Смитсонијан наведува дека овие илустрации претставувале (политичка) „пропаганда – Наст ја поддржуваше аболицијата, граѓанските права и Републиканците“.

Thomas Nast, Merry Old Santa Claus. Wikimedia Commons

„Неговите други дела исто така содржат скриени агенди – па иако можеби нема да видиме притисок за покачување на воените плати, веселиот стар Дедо Мраз на Наст, заедно со неговите други карикатури, ја зацврстија модерната слики на Дедо Мраз и ја подтурнале агендата за време на војната“, пишува Dailyartmagazine.