Арктичкиот мраз се топи со алармантна брзина – дали летата ќе бидат без мраз

Новите сателитски податоци открија дека Арктикот се топи со „застрашувачка брзина“ поради вишокот топлина создадена од емисиите на стакленички гасови.

Повеќегодишниот морски мраз на Арктикот беше приближно 50 сантиметри потенок во 2021 година отколку во 2019 година. Тоа значи дека мразот се стопи за околу 16 отсто во последните три години.

Масивниот дебел слој мраз го замени помалку стабилниот сезонски морски мраз кој целосно се топи секое лето.

Во текот на изминатите 18 години, зимскиот морски мраз во Арктичкиот Океан изгуби третина од својот волумен, неверојатна количина што можеби беше потценета во минатото, велат истражувачите.

Тоа е прва студија која користи долгогодишни сателитски податоци за да ја процени дебелината на мразот и длабочината на снегот на врвот.

“Длабочината на арктичкиот снег, дебелината и волуменот на морскиот мраз се три многу предизвикувачки мерења за да се добијат податоци“, вели научникот Рон Квок од Универзитетот во Вашингтон.

Тој додава дека обемот на арктичкиот зимски морски мраз е исклучително изгубен – една третина од зимскиот волумен на мраз е изгубена за само 18 години.

Податоците се добиени од сателитите ICESat-2 и радарите CryoSat-2 кои орбитираат околу Земјата.

Она што ја прави студијата важна е начинот на кој ги комбинира податоците од технологиите LiDAR и ICESat-2, кои беа лансирани пред три години, како радарска технологија CryoSat-2.

Додека LiDAR користи ласерски импулси, а радарот користи радио бранови, и двата детектираат објекти (во овој случај снег и мраз) врз основа на рефлексијата што се рефлектира на нив.

Без овие податоци, тешко е да се процени дебелината на мразот, поради начинот на кој снегот може да го оптоварува мразот и да го промени начинот на кој тој лебди во океанот.

Користејќи ги климатските записи за да ја проценат длабочината на снегот во минатото, научниците ја прецениле дебелината на морскиот мраз до 20 отсто или 20 сантиметри, сугерира студијата.

Познато е дека повеќегодишниот мраз е подебел и поотпорен на топење од сезонскиот мраз. Бидејќи сезонскиот мраз се исцрпува и заменува, вкупната дебелина и волумен на арктичкиот морски мраз се очекува брзо да се намали.

“Научниците истакнуваат дека не очекувале мразот да биде толку тенок за само три години“, вели поларниот научник Сара Кацими од Лабораторијата за млазен погон при Технолошкиот институт во Калифорнија.

Комбинирајќи ги претходните записи од постариот сателит ICESat, истражувачите проценуваат дека околу шест илјади кубни километри од зимскиот волумен на мраз се изгубени во текот на изминатите години.

Помалку мраз значи огромно нарушување на екосистемите. Ова на крајот би можело да ги промени клучните океански струи на кои сите се потпираме и најверојатно да ги забрза климатските промени што се случуваат насекаде околу нас.

Намалувањето на емисиите на фосилни горива е единствениот начин да се запре ова, и сите ние сè уште можеме да играме помоќна улога отколку што веројатно сфаќаме.

Во меѓувреме, поновиот сателит ICESat-2, лансиран во 2018 година, работи според планираното и добиваме повеќе податоци за нивото на мразот на Арктикот од кога било досега.

“Сегашните модели предвидуваат дека можеме да очекуваме лета без мраз на Арктикот до средината на векот, кога постариот мраз, доволно дебел за да ја преживее сезоната на топење, ќе исчезне“, вели Сара од Технолошкиот институт во Калифорнија.