Англиски доградби без дозволи

Неодамна, Министерството за заедници ги објави измените на урбанистичките прописи со кои се регулира издавањето на урбанистички согласности за адаптација и проширување на постојните едносемејни станбени објекти во Англија и во Велс. Со новите прописи што стапија на сила на 1-ви октомври во голема мера се либерализира системот за урбанистича контрола за оваа категорија на објекти.

Новите прописи претставуваат своевидна надградба на постојниот концепт за дозволени права за проширување (Permitted Development Rights) според кои мал број на детално дефинирани градежни работи може да се изведат на едносемејните станбени објекти без потреба за поднесување на барање и добивање на урбанистичка согланост. Овојпат со прописите значително е зголемен обемот на ваквите градежни работи кои може да се направат без урбанистичка согласност, но исто така се вклучени и инсталациони работи кои може објектите да ги направат поодржливи. Така делумно се вклучени градежните работи свразни со соларните панели за загревање на водата; фотоќелиите за електрична енергија; бојлерите на биомаса; земјените, водените и воздушните изменувачи на топлина за загревање и ладење, па дури и за турбини за генерирање на електрична енергија преку ветер. При што за последните, прописите се уште се во почетната фаза.

Прописите се однесуваат исклучиво за едносемејни станбени објекти, при што од примената на овие прописи се изземени едносемејните објекти кои се наоѓаат во околу 9.300 урбанистичкоархитектонски целини од посебен интерес (Conservation Areas) во Англија и во Велс, како и сите заштитени објекти од градителско наследство (Listed Buildings). За едносемејните објекти кои потпаѓаат под едната или обете од овие категории се уште е потребно да се добие не само урбанистичка согласност (Full Planning Permission), туку и согласност за објект во урбанистичко-архитектонска целина од посебен интерес (Conservation Area Consent) или согласност за заштитен објект од градителско наследство (Listed Building Consent) во зависност под која категорија потпаѓа објектот.

Иако според новите прописи голем број од градежните работи на едносемејните станбени објекти се изземени од потребата да се добие урбанистичка согласност, тоа се уште не значи дека сопствениците можат да прават што сакаат. Што може легално да се изведе без урбанистичка согласност детално е дефинирано, а системот на урбанистичка контрола е таков што релативно лесно може не само да се идентифицираат значителните отстапувања од дозволеното, туку и да се санкционираат. Како илустрација за дозволени адаптации и проширувања на објекти без потреба за урбанистич ка согласност може да послужи примерот за тоа какви се правилата за сопственик кој сака да го догради својот едносемеен станбен објект:
(http://www.planningportal.gov.uk/england/genpub/en/1115315206517.html):

Доградбата и сите други помошни објекти на парцелата не можат да заземаат површина поголема од 50 отсто од слободната површина околу “оригиналниот објект“;
При ова како “оригинален објект“ се смета затечената состојба на објектот на 1 јули 1948 година.
Доградбата не може да излезе надвор од постојната градежна линија на објектот на главната (уличната) или страничната фасада на објектот доколку тие излегуваат на улица;
Доградбата не може да биде поголема од највисокиот дел на постојниот покрив;
Максималната длабочина на приземна доградба на задната (споредната) страна на објектот е три метри за споени објекти (двокуќа или куќа во низа) и четири метри за индивидуални објекти;
Максималната височина на приземна доградба на задната (споредната) страна на објектот е четири метри;
Максималната длабочина на повеќекатна доградба на задната (споредната) страна на објектот е три метри;
Максималната висина на покривната стреа која се наоѓа до два метри од границата на парцелата е три метри;
Максималната висина на стреата и највисокиот гребен на покрив на доградбата не можат да бидат повисоки од оние на постојниот покрив;
Страничните доградби на објектите можат да бидат исклучиво приземни со максимална висина од четири метри и широчина не поголема од 50 проценти од широчината на “оригиналниот објект“;
Доградба на приземје и кат не може да биде поблиску од седум метри од задната (споредната) граница на парцелата;
Косината на покривот на доградбата не може да биде поголема од косината на покривот на “оригиналниот објект“;
Материјалите коишто ќе се користат на доградбата треба да бидат визуелно сродни со оние на постојниот објект;
Не е дозволено доградбите да имаат веранди, балкони или платформи;
Страничните прозорци на катовите треба да бидат застаклени со стакло кое ќе оневозможи да се гледа кон соседниот објект и парапетот на прозорецот треба да биде најмалку 1,7 метри над нивото на подот.
Дополнителни ограничувања важат за едносемејните станбени објекти лоцирани на дезигнирани земјишта (Designated Land), како национални паркови, зони на исклучителна природна убавина, итн.

Сопствениците кои ќе сакаат да направат доградба која отстапува од горните критериуми ќе мора да поднесат барање и да добијат урбанистичка согласност пред да почнат со градежните работи.

Во сите случаи, т.е., без оглед на тоа дали предложените градежни работи се изземени или не од потребата за добивање на урбанистичка согласност, се уште останува обврската за добивање на градежна дозвола и спроведување на градежна инспекција за сите аспекти на градежни работи подложни на градежна контрола.

Владата очекува примената на новите прописи годишно да го намали за 80.000 бројот на поднесени барања за урбанистичка согласност за доградба или проширување на едносемејни објекти со што ограничените ресурси на локалните служби за урбанистичка развојна контрола ќе може да се фокусираат на барањата за урбанистичка согласност на поголемите објекти. Исто така, британската влада смета дека овој пристап ќе биде полезен и за граѓаните бидејќ и не само што ќе им заштеди и до 1.000 фунти во надомест што треба да се плати за разгледување на поднесеното урбанистичко барање, туку и ќе им заштеди најмалку осум до 13 недели, колку што вообичаено трае постапката за разгледување на барањето.

Во одредени кругови се смета дека со новите прописи значително ќе се зголемат поплаките од соседите на новодоградените објекти, бидејќи тие нема да можат да го искажат своето мислење и да дадат забелешки на предложените градежни работи како што можат да го сторат тоа за објектите за кои се бара урбанистичка согласност. Како можна последица се сугерира дека “добивањето“ на урбанистичка согласност можеби ќе се пренесе од локалните урбанистички служби на локалните судови кои ќе треба да решаваат по тужбите на граѓаните.

д-р Владимир Б. ЛАДИНСКИ, дипл.инг.арх
Објавено во број 92.