Порта3 – градежништво, архитектура и екологија Порта3 – градежништво, архитектура и екологија
Парламентот на Ханој ја одобри изградбата на долго најавуваната брза пруга од кинеската граница до пристаништето Хаjфонг во северен Виетнам, што ќе чини, се проценува, околу 8,3 милијарди долари.
По пругата долга 391 километар, возовите ќе се движат со брзина до 160 километри на час, а по влегувањето во Кина ќе можат да продолжат до градот Кунминг, престолнина на провинцијата Јунан и точката од која на југ се шири брзата железничка мрежа позната како „Паназиска железница“.
Станува збор за систем на современ железнички сообраќајници кои главно се финансираат од кинески кредити и се гради благодарение на умешноста на кинеските инженери и работници. Пругата треба да го олесни и забрза протокот на стоки и луѓе на Индокинескиот полуостров и на тој начин да придонесе за растот на трговската размена.
Изградбата на пругата од кинеската граница до виетнамското пристаниште треба да започне веќе оваа година, а горенаведениот трошок вклучени се и 27 километри споредни пруги. Тоа е особено важно затоа што ќе го надмине проблемот на некомпатибилноста на железничките мрежи на двете земји, бидејќи северниот дел на Виетнам сè уште користи застарени железници со тесен колосек изградени од француските колонисти на самиот почеток на 20 век.
Виетнам, тврд орев за иницијативата „Појас и пат“
Кога станува збор за изградбата на Паназиската железница, важен и тежок чекор беше направен за време на пандемијата кога железничката пруга Кунминг-Виентиан беше завршена во 2021 година, со што Лаос, јужниот комунистички сосед на Кина со околу седум милиони жители, практично ја доби првата железница во неговата историја.
Вториот крак на Паназиската железница (која е замислена да ги поврзе и Тајланд и Малезија и да стигне до Сингапур на крајниот југ на Индокина), кој треба да води од Кунминг до Ханој и понатаму на југ, сепак, досега довнеше со реализација, во голем дел поради стравувањата во виетнамскиот главен град дека може да ја стави државата во премногу долгови. и економски врзе за Кина.
Имено, од 2014 година двете земји повторно интензивно се спорат околу територии и ресурси во Јужното Кинеско Море, каде во минатото меќу нив имало смртоносни вооружени инциденти. Како резултат на овие несогласувања, иако продолжи да развива силни трговски односи со Пекинг и официјално се приклучи на иницијативата „Појас и пат“, Ханој не дозволи прилив на кинески капитал во неколку предложени и планирани проекти, вклучително и воспоставување на мрежата 5G и изградба на долг автопат север-југ, кој би ја поврзал престолнината и најголемиот град во земјата Хо Ши Мин.
Единствената крупна кинеска инвестиција во рамките на „Појасот и патот на свилата“ што ја дозволи виетнамската влада беше изградбата на една линија градски железнички транспорт во Ханој.
Сепак, Виетнам, кој освен првата година од пандемијата, веќе три децении бележи многу висок економски раст од пет до девет отсто, под новото раководство прави планови за нов голем економски пробив. Па затоа несомнено му треба квалитетна транспортна инфраструктура и добри железнички врски со најголемиот трговски партнер Кина, со која лани оствари вкупна размена од 205 милијарди долари. Особено ако се има предвид дека оваа и онака голема размена скокна за цели 19 отсто за само една година.
Пруга што ја нарушува рамнотежата во надворешната политика
Куриозитет е што во источноазиските медиуми блиски до Вашингтон, по повод усвојувањето на проектот за изградба на нова железница, се појавија написи во кои пругата Кунминг-Хајфонг се опишува како отстапување од политиката на неутралност, односно подеднакво растојание од двете големи светски сили, САД и Кина, која во последните години ја водел Ханој.
Според овој дискурс, причината зошто оваа железничка пруга со средна должина што ги поврзува економски ориентирани соседи е сомнителна и толку важна што може да ја наруши споменатата надворешнополитичка рамнотежа е тоа што минува низ регион богат со ресурси, во близина на рудникот Нуи Фао, кој го содржи најголемото наоѓалиште во светот на редок метал тунгстен, проценето на 66 милиони метрички тони, како и неколку други барани метали како бакар и бизмут.
Тунгстен има голема примена во воената индустрија и електрониката, во компјутерите и паметните телефони, а САД и нивните сојузници, ЕУ и Јапонија, трошат повеќе од половина од достапните количини, додека произведуваат само околу пет отсто. Од друга страна, Виетнам, кој има најголеми познати наоѓалишта на ретки метали по Кина, има трети по големина резерви на тунгстен во светот.
Затоа, американските аналитичари, свесни за глобалната борба за ресурси и синџири на снабдување што нивната земја ја започна против Пекинг, се загрижени дека Кинезите би можеле да ја искористат својата финансиска моќ и новата железница за да организираат набавка на тој оскуден елемент од рудникот Нуи Фао и на тој начин практично да постигнат монопол над него.
И додека кинеската страна секако е свесна за атрактивноста на споменатиот виетнамски рудник, имајќи ја предвид географската близина на двете земји, комплементарноста на нивните економии и фактот дека САД не се во можност да понудат поволни кредити и знаењето потребно за реализација на големи инфраструктурни проекти на краток рок на државите за кои се геополитички заинтересирани, секој вид алармирање на меѓународната јавност за влез на кинескиот капитал во важната виетнамска инфраструктура изгледа апсурдно и излишно.
