Реновирана вила на Хвар на темели на куќа од првиот век

Оваа ново-стара куќа на островот Хвар има многу необична приказна. Станува збор за Vilа Porta Maestra, чии ѕидови припаѓаат на старите градски ѕидини, каде што се наоѓа и главната градска порта – Porta Maestra.

Стара станбена куќа со локал за изнајмување во приземје требало да биде реновирана со слична намена, но резултатите од задолжителните археолошки истражувања и обезбедиле привилегиран статус во архитектурата на градот Хвар и јавен карактер.

Прв систем на подно греење откриен на Хвар

За време на археолошките истражувања, во куќата се откриени значителен број вредни артефакти: мозаици од 1. и 4. век, хипокауст – прв систем на подно греење откриен на Хвар, како и многу кованици и мали корисни предмети како шноли за коса и керамика за домаќинство.

Според археологот Едуард Висковиќ, тоа е извонредно откритие што секој археолог би можел да го посака во својот професионален живот. Прославата на археолозите траела со денови, а работите на реконструкцијата и уредувањето на куќата поради реставрација на знаменитостите траеле полни пет години.

Крајниот резултат донел лично и професионално задоволство на голем број „актери“ вклучени во реновирањето на оваа куќа, меѓу кои и архитектите од белградското студио MART Architecture, кои се автори на проектот.

Повеќето од обновените предмети се изложени на самото место. Експонатите се поставени галериски во витрини на приземјето и во подот како дел од архитектурата на археолошкиот локалитет на ниво под приземјето.

Галеријата во приземјето делумно е продажна, што се однесува на избрани вина и маслиново масло карактеристични за локалното поднебје. Тука се сместени и продажен пулт, како и рецепција за апартманите на горните нивоа.

Но, тука се и гореспоменатите стаклени витрини со изложени ситни предмети од различни епохи, па така и приземјето на објектот добива изложбен карактер.

Челични скали за спуштање до ископот

За ова придонела и архитектурата на просторот. Основата е сведена на неопходен габарит потребен за сервисните простории и циркулација на луѓето околу изложбените места и продажните артикли, додека централно поставениот отвор на таванот е врамен со стаклена ограда со транспарентни, челични скали за спуштање до ископот.

На овој начин впечатоците се мешаат и посетителите со самото влегување добиваат увид во културното богатство што го „чува“ куќата.

За оние кои се желни за поширока приказна од визуелната – над отворот во плочата се наоѓа изложбено пано каде се претставени историските слоеви на куќата со придружни информации од клучните периоди и приказ на откриените артефакти што им припаѓаат.

До апартманите на горните катови се пристапува од улицата преку надворешни скали. Во апартманите може да се сместат 4-6 гости.

Нивниот дизајн е уедначен, но секој има свои специфики, како што е романтична тераса на градската порта со прекрасен поглед, таинствена просторија која отсекогаш била закопана во стариот градски ѕид и сега е библиотека, или ново поткровје добиено со реставрација и пренамена на кровот со дополнителен сместувачки капацитет и поглед на целиот град.

Внатрешноста урната, па повторно изградена

Проектирањето на ентериерот се водело од идејата да се откријат, ревитализираат и да се прикажат одвнатре што поголем дел од надворешните ѕидови на куќата, додека внатрешноста била урната и обновена во согласност со новата функција, така што во ентериерот јасно се разликува старото и новото.

Изборот на материјалите се надоврзал на карактерот на куќата, па покрај каменот во голема мера е застапено и дрвото, додека ѕидовите се обработени со традиционални техники. Изборот на осветлување и парчињата мебел како и дизајнот на вградениот мебел биле задача за себе со оглед на скромните димензии на основата и потребата за удобност, па функционалноста била исто толку важна како и естетиката.

Водечка идеја на целиот дизајн била да се зачува и обнови, а може да се каже и јавно изложи – се она што носи археолошка, архитектонска и културно-историска вредност. На овој начин, престојот во вилата донесува единствено искуство и пружа чувство дека навистина е возможно да се помине една ноќ во музеј.