Предизвици што треба да се решат за да се избегне климатска катастрофа

Во својата нова книга „Како да се избегне климатска катастрофа“, Бил Гејтс ги идентификува петте најважни предизвици на кои човештвото треба да одговори за да ги запре климатските промени.

Во моментов, планетата е еден Целзиусов степен потопла отколку во прединдустрискиот период и е на пат да се загрее за вкупно три Целзиусови степени до крајот на 21-от век. Доколку се случи ова, може да се очекуваат разни неповолни ефекти низ целиот свет, како што се почести и поинтензивни топлотни бранови, почести суши, посилни бури, забрзано топење на поларните мразови и глечерите и загрозување на опстанокот на многу растителни и животински видови кои не можат да се прилагодат брзо во нови услови.

По долгата дебата во јавноста за тоа дали климатските промени се реални и каков треба да биде одговорот на човештвото на зголемувањето на температурите, во изминатата година, скоро сите најголеми светски економии усвоија некаков вид на ветување за стопирање на употребата на фосилни горива и да се постигне неутралност на јаглерод.

Сепак, ветувањата за неутралност на јаглерод се лесни, особено кога станува збор за работи што треба да се направат за 30 или 40 години, но исполнувањето на овие цели нема да биде лесно и ќе бара голема трансформација на општеството во кое живееме.

Сега, фокусот од прашањето дали треба да престанеме да согоруваме фосилни горива се префрли на прашањето како навистина да го сториме тоа. Меѓу другото, одговорот на тоа прашање, во новата книга, се обидува да го даде основачот на „Мајкрософт“ и еден од најбогатите луѓе во светот, Бил Гејтс, кој ги идентификуваше петте најважни предизвици што треба да се решат за да се запре климатската промена.

ПРОИЗВОДСТВО НА СТОКИ И МАТЕРИЈАЛИ

Целата стока и материјали што ги користиме: од цементот што се наоѓа во зградите, материјалите од кои е направен нашиот телефон, до облеката што ја носиме, испуштаат големи количини на стакленички гасови (GHG) за време на производството.

За да се запрат климатските промени, ќе биде потребно целосно да се трансформира производството. Секаде каде што е можно, треба да се користи електрична енергија од обновливи извори, а самиот процес на производство треба да се подобри за да се намалат емисиите на стакленички гасови.

Таму каде што не е можно целосно да се елиминира употребата на фосилни горива и емисии на СО2, ќе биде потребно да се развијат системи за зафаќање и складирање на јаглерод за да се спречи неговата емисија во атмосферата.

Тешката индустрија, како што е производството на челик и цемент, е област каде што ќе биде најтешко да се елиминираат емисиите на стакленички гасови, сигурно е дека овие индустрии во иднина ќе треба целосно да го променат своето функционирање, пишува Клима 101.

ПРОИЗВОДСТВО НА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈА

Светот каков што постои денес е невозможно да се замисли без електрична енергија и електрични уреди, но електричната енергија во светот сè уште претежно се добива со согорување на фосилни горива, па затоа е втор по големина извор на емисии на стакленички гасови со 27 отсто.

Добрата вест е дека обновливите извори на енергија стануваат сè позастапени во производството на електрична енергија. Причината за тоа е огромниот пад на цената на електричната енергија произведена од сончевата и ветерната енергија.

Ваквиот развој на ситуацијата е секако охрабрувачки, но не треба да го заборавиме фактот дека претстојат уште предизвици. Првиот е дека сончевата и ветерната енергија се непостојани извори на енергија и дека е потребно да се најде решение за складирање на енергија или развој на трајни обновливи извори како што е геотермалната енергија. Друг предизвик е зголемената побарувачка на електрична енергија, која се очекува да се зголеми за 50 отсто во следните 30 години.

ПРОИЗВОДСТВО НА ХРАНА

Покрај големите промени во производството на енергија и добра, светот очекува трансформација во начинот на производство на храна во следните 30 години. Производството на храна е трет најголем извор на стакленички гасови и сочинува 19 отсто од вкупните емисии.

Додека во другите сектори зборуваме претежно за емисиите на јаглерод диоксид, кога станува збор за производство на храна, други стакленички гасови како метан и азотни оксиди имаат приоритет.

За да ги запреме климатските промени, ќе треба да го смениме начинот на одгледување храна, но и да ја смениме исхраната. Меѓу другото, потребно е да се намали употребата на ѓубрива и да се усвојат поодржливи земјоделски практики, потребно е да се намали внесувањето на месо и млечни производи ширум светот, а во исто време да се развијат алтернативи засновани на растенија или произведено месо во лабораторија.

ТРАНСПОРТ

Многумина денес го нарекуваат светот глобално село и никогаш не било полесно да се стигне од точката А до точката Б. Транспортот на луѓе и стоки е четврти по големина извор на емисии на стакленички гасови со учество од 16 отсто, и во многу неразвиени земји овој сектор е сè уште со економскиот развој и тој ќе расте уште повеќе.

За да се ослободиме од овие претстави, ќе треба целосно да го редизајнираме начинот на патување. Патниот сообраќај сочинува најголем дел од емисиите од транспортот, така што преминот кон електрични возила е многу важен дел од оваа загатка, но истовремено промената на урбанистичкото планирање ќе има улога да се стимулира употребата на електрифицирана јавен транспорт или велосипеди.

Покрај тоа, ќе биде потребно да се развијат горива со ниско ниво на јаглерод со цел ефективно да се заменат фосилните горива таму каде што не е можно да се користи електрична енергија. Таквите горива најверојатно ќе ја најдат својата употреба во авијацијата и во поморскиот транспорт.

ГРАДЕЖЕН СЕКТОР

Кога зборуваме за емисии што доаѓаат од градежниот сектор, обично мислиме на две активности: изградба на згради и нивно затоплување. Користените градежни материјали се одговорни за значителна количина на емисии, а голема улога игра и електричната енергија потребна за нивно загревање и ладење.

Во моментов, градежништвото е во голема експанзија и се очекува во следните 40 години вкупната изградена површина во светот да се зголеми двојно. Ова значи дека количината на квадратни метри што одговара на Њујорк ќе се гради во светот секој месец во следните 40 години.

Од оваа причина, потребно е да се подобри процесот на градење, така што ќе се користат што повеќе материјали што не придонесуваат за климатски промени и истовремено ќе се пропишуваат строги стандарди за енергетска ефикасност со цел да се користи што е можно помалку енергија за загревање и ладење на овие згради.

НАШЕТО ОДНЕСУВАЊЕ

Покрај овие пет области што Бил Гејтс ги идентификува во својата книга како најважни за спречување на климатските промени и градење на општество кое нема да биде зависно од фосилни горива, важно е да се додадат промени во свеста на луѓето.

Иако е познато дека промените во личните навики сами по себе не можат да дадат толку значаен придонес сè додека економијата на нашиот свет се заснова на употреба на фосилни горива, сепак сметаме дека е важно внимателно да размислиме за сите причини што придонеле за ова ситуација.

Со исполнување на сите овие цели, светот не само што ќе спречи глобално затоплување, туку истовремено ќе го намали загадувањето на воздухот и негативните здравствени последици што го придружуваат, ќе го намали загадувањето на животната средина, ќе зачува бројни растителни и животински видови и ќе го направи светот поправеден и побезбедно место.