Гамбија – Мала земја посветена на борбата против климатските промени

Една од ретките земји што планира да преземе конкретни чекори за да се прилагоди на целите на Парискиот договор и да го задржи просечниот пораст на глобалната температура за повеќе од 1,5 степени во текот на прединдустрискиот период во иднина е Гамбија.

Добро е познато дека малите земји кои веќе страдаат од ефектите од климатските промени се најподготвени да се борат со овој феномен, но многу од нив имаат лоши финансиски услови. Гамбија сепак почна значително да ги намалува емисиите на стакленички гасови и да гради инфраструктура за употреба на обновливи извори на енергија и на многу начини може да биде пример за другите земји, пренесува Клима101.

Гамбија е мала земја во западна Африка и е позната по своите плажи долж Атлантскиот океан. Практично целата територија на оваа земја е составена од река со истото име што тече низ неа сè додека не влезе во Атлантскиот Океан. Се карактеризира со тропска клима со топла и дождлива сезона од јуни до ноември и поладни температури во останатите месеци. Најголем дел од населението се занимава со земјоделство, кое е тесно поврзано со реката околу која е настаната државата.

Бидејќи повеќето жители на Гамбија се занимаваат со земјоделство, тие веќе ги почувствуваа ефектите од климатските промени. Честите и силни суши, како и зголемувањето на нивото на морето, доведуваат до губење на плодноста на почвата и намалувањето на приносите, што го ослабнува целото општество. Феномен познат како упад на сол е посебен предизвик. Имено, вообичаено е солената вода од Атлантскиот океан да стигне до реката Гамбија и со тоа да продолжи да навлегува во почвата на околните оризови полиња.

Во сезоната на дождови, кога има доволно врнежи, тие успеваат да го подигнат нивото на слатка вода, така што солта повторно ја турка во океанот. Меѓутоа, со климатските промени оваа сезона веќе станува пократка и посушна, така што реката не успева да ја балансира својата соленост. Во почвата има повеќе сол отколку пред тоа што пак негативно влијае на земјоделските култури кои не созреваат целосно. Поради намалените приноси, дел од земјоделците веќе престанаа да одгледуваат ориз.

Гамбија го даде приоритетот на развојот на зелената енергија и намалувањето на емисиите на стакленички гасови. На глобално ниво, оваа земја не е голем емитувач и не придонесува значително за глобалното затоплување, но тие сепак се посветени на овој процес и планираат големи суми пари за тоа, во однос на големината на нивната економија. Оваа подготвеност треба да ја видат и земјите што имаат големо влијание врз климатските промени.

Во 2013 година, Гамбискиот парламент донесе нов закон за обновлива енергија, кој во моментов е најважниот регулаторен документ за земјата, со кој се предвидува распределување на одредени средства за развој на инфраструктурата за производство на обновлива енергија, како и за истражување и развој.

Сепак, финансиите се најголемата пречка за постигнување на посакуваните цели. Тоа е причината зошто Владата на Гамбија подготви Акционен план за одржлива енергија во 2015 година, поставувајќи енергетски цели за 2020 и 2030 година, како и мерење на постигнувањето на тие цели.

Справувањето со проблемите од финансиска природа дополнително ја истакна важноста на странската помош во земјите во развој, како и активните и посветени инвестиции за постигнување на производство на обновлива енергија, но волјата да се преземе таков чекор е пред сè.

Во 2018 година, почнат е важен проект на Програмата за животна средина на Обединетите нации, кој е исто така најголемиот проект за развој на природни ресурси во историјата на оваа земја. 20,5 милиони долари од фондот „Зелена клима“ беа наменети за проектот ЕБА, при што владата на Гамбија учествува со пет милиони американски долари.

Проектот се очекува да донесе промени во користењето на земјиштето, со планови да се вратат 10 илјади хектари деградирани шуми, паркови за диви животни и савани. Шестгодишната програма предвидува пошумување, обнова на напуштено обработливо земјиште, зачувување на ретки и загрозени видови и проценки дека 11.550 домаќинства ќе имаат корист директно од овие активности.

Во март минатата година Европската инвестициска банка, Светската банка и Европската унија објавија дека финансиски ќе ја поддржат програмата за обновлива енергија во Гамбија, вклучително и финансирање на изградбата на првата соларна централа. Вкупната вредност на овој проект е дури 142 милиони евра.

Овој потег е предвидено да обезбеди соларна енергија на 1.100 училишта и здравствени центри во руралните делови на Гамбија.